امروزه در جامعه ی جهانی نیاز به محصولات با کیفیت ، حرف اول را در انتخاب می زند. بیشتر وسایل و تجهیزات اطراف ما از ورق های فولادی ساخته شده اند . یکی از مرغوبترین و با کیفیت ترین ورق ها ، ورق روغنی است ، و به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان مثال : در ساخت خودروها ، لوازم خانگی و مصالح ساختمانی به طور عمده ای به کار می رود، ورق روغنی در دسته ورق های سرد قرار داشته که پس از تولید برای جلوگیری از زنگ زدگی و ظاهر درخشان روغنکاری می شود.
ورقهای روغنی ، ورقهایی فلزی هستند که توسط نورد سرد تولید میشوند و کاربردهای بسیاری دارند.این ورقها به دلیل شکل ظاهری و آغشته بودن به روانساز مرحله نورد سرد به این نام مشهورند. این کالا اصلیترین محصول در دسته ورقهای سرد است. از این ورق در ساخت ورقهای گالوانیزه استفاده میشود و بسیاری از صنایع به آنها وابسته هستند.
تولید ورق روغنی
ورق هایی فولاد نورد گرم عموماً در قسمتهایی استفاده می شود که مقاوم در برابر زنگ زدگی اهمیت چندانی ندارد.اما در بعضی مکان ها و وسایل نیاز داریم از ورق های ضد زنگ استفاده کنیم. ورق روغنی یکی از بهترین گزینه ها است. ورق روغنی از ورق سیاه ساخته می شود. زیرا ورق سیاه پس از طی مراحلی به ورق روغنی تبدیل شود که این مراحل شامل موارد زیراست:
۱-اسیدشویی فلزات
اسیدشویی فلزات به عنوان روشی فراگیر برای از بین بردن آلودگی ها ، زنگ زدگی و پوسته های موجود بر روی سطح فلزات مورد استفاده قرار می گیرد. در طول فرآیندهایی که در دماهای بالا انجام می شوند.لایه ای اکسید شده بر روی سطح فلز تشکیل می شود که به آن پوسته (scale) می گویند. این عمل در مورد فولاد بسیار رایج است. نورد گرم قبل از اینکه برای فرآیندهای سرد به کار برده شود، در طی یک عملیات اسید شویی شده و پوسته ها از روی آن حذف می شوند.
۲-مرحله نورد کاری:
این مرحله مهمی در تولید است .چراکه اولا به خاطر انجام عملیات نورد سرد روی ورق, در بازار به نام ورق نورد سرد نیز شناخته می شود. دوما اینکه تفاوت ورق روغنی با سایر ورقهای فولادی حاصل همین روش نورد سرد است. در مرحله نورد سرد, ورق سیاه از بین غلتکهایی عبور داده میشود تا با اعمال نیروهای فشاری و کششی, ضخامت آن کاهش یافته و برای کاربرد در صنایع مختلف خواص فیزیکی خاصی پیدا کند. از مهمترین آنها ایجاد مقاومت بالا و یکنواخت در کل سطح ورق و ظاهری یکدست و صاف است. اما هنوز پس از انجام این مرحله, فولاد سختی خود را حفظ کرده و قابلیت شکل پذیری کافی را دارا نیست و باید وارد مرحله بعدی شود.
۳-مرحله آنیل کاری
یعنی نظم دادن به شبکه کریستالی فلز که تحت تاثیر عملیات کشش تغییر پیدا کرده است. به زبان ساده تر وقتی با سرد و گرم کردن فلزات، یک سری تغییرات در شکل پذیری، سختی و یا استحکام قطعه بوجود آید، اصولا یک عملیات حرارتی صورت گرفته است که به این عملیات حرارتی، آنیل کردن می گویند.در این مرحله فولاد قابلیت انعطاف پذیری پیدا می کند.
آنیل کاری معمولا به دو روش پیوسته و انباشته انجام می شود.ورق در این مرحله برای در امان ماندن از اکسید شدن در معرض هوای اطراف, ابتدا با روغن پوشانده شده و سپس توسط کوره های هوای داغ گرمادهی می شود و به شکل کویل در می آید.
۴-مرحله پرداخت یا تمپررولینگ:
در این مرحله با انجام یک نورد سرد سطحی, با دمای خیلی پایین, سطح ورق یکنواخت و صیقلی میشود.
انواع ورق روغنی
به طور کلی این ورق محصولی است که از اعمال نورد سرد بر روی ورق فولادی گرم به دست می آید. بر این اساس کیفیت تولید می تواند باعث دسته بندی جدیدی در این محصول گردد. این دسته بندی عبارت است از:
ورق St12
ورق سرد کیفیت معمولی یا St12 که رواج بیشتری داشته برای مقاصد عمومی استفاده می گردد و برای خم کردن و شکل دهی ساده و کاربردهای جوشکاری به کار می رود. نسبت به ورق های دیگر بیشترین میزان کاربرد را داشته و در مصارفی مختلفی همچون امور عمرانی و ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
از مزیتهای این نوع از ورق های روغنی، داشتن تاریخ انقضای بالا تا ۱۸ ماه میباشد.
ورق کیفیت نیمه کششی (St13)
ورق کیفیت نیمه کششی St13 برای تولید محصولاتی که نیاز به شکل دهی از روش کشش دارند مناسب است.
این نوع از ورق در سازه های صنعتی و غیرصنعتی با پرسکاری در عمق کم مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخ انقضای این نوع از ورق حداکثر ۸ ماه است.
ورق کیفیت فوق کشش (St14)
این ورق به دلیل داشتن ساختاری انعطاف پذیرتر نسبت به ورق های روغنی دیگر، در کاربردهای با پرسکاری عمیق به کار گرفته میشود که بیشترین کاربرد را در صنایع خودروسازی دارد.
تاریخ انقضای این نوع از ورق روغنی نیز ۸ ماه میباشد.
ورق فوق فوق کشش(St16)
به این گرید از ورق روغنی، ورق فوق فوق کشش یا ورق کشش عمیق نیز میگویند.
ورق SSCS
این گرید از ورق روغنی تنها در فولاد غرب تولید میشود و کربن بیشتری دارد. علاوه بر این شکننده تر از دیگر گریدها است.
ورق روغنی ST37
ورق ST37 در واقع همان ورق سیاه است که فرآیندهایی روی آن انجام میشود و به صورت رول شده به بازار عرضه میشود. این نوع ورق خصوصیات ورق روغنی که با نورد سرد تولید شده را کمتر دارد و کیفیت سطحی آن پایین تر است. بیشتر این نوع ورق را کارخانه فولاد غرب به بازار عرضه میکند.
ورق روغنی QSTE
این نوع ورق خاصیت ضدسایش دارد بنابراین به آن ورق ضد سایش میگویند و بیشتر در خودروسازی و در بخش هایی از خودرو که احتمال سایش زیاد است مورد استفاده قرار میگیرد.
ورق روغنی( EK2 و EK4)
این دو نوع ورق که به آن ورق لعاب پذیر هم میگویند، در ساخت اجاق گاز کاربرد فراوانی دارد.
کاربرد در صنایع مختلف
از جمله کاربردهای فراوانی که این محصول در صنایع مختلف دارد میتوان استفاده از ورقهای روغنی در صنعت اتومبیل سازی را مثال زد. در این صنعت برای تولید فیلترهای اتومبیل از این ورق با قابلیت فوق کشش استفاده میشود. همچنین در ساخت گل گیر های اتومبیل نیز از ورقهای ST13 یا همان ورق نیمه کشش استفاده میشود. برای تولید قطعات تحتانی اتومبیلها نیز در اکثر مواقع از ورق روغنی با قابلیت ضد سایشی استفاده میشود.
در صنعت لوازم خانگی ورق روغنی در تولید اجاق گاز مورد استفاده قرار میگیرد. برای ساخت صفحات فلزی لعاب گیر در گازهای خانگی از ورقهای لعاب پذیر استفاده میشود. علاوه بر این در ساختمان سازی نیز ورق روغنی برای ایجاد سازه هایی بسیار قدرتمند که نیاز به تحمل وزن بالایی دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین به دلیل داشتن سطحی صاف و صیقلی از ورق روغنی برای نقاشی قطعات صنعتی مختلف نیز استفاده میشود. سطح یکدست این ورقه باعث میشود فرایند رنگ زدن قطعات با کیفیت و دقت بالاتری انجام شود.
از جمله دیگر کاربردهای آن میتوان به استفاده در صنعت رادیاتورسازی، ساخت بشکه، مخزن فلزی، ساخت پنل های غیر انعطاف پذیر، ساخت انواع قفسه ها اشاره کرد.
مزایای استفاده از ورق روغنی
مهمترین مزیت ورق روغنی که ورق سرد نامیده می شوند مقاومت فوق العاده این ورق ها در برابر فشارهای بالا می باشد. در عمل مهندسان ساختمان برای ساخت مصالحی با مقاومت بالا و استفاده از متریال کمتر از این نوع محصولات استفاده می کنند. با این ها مقاومت بالا تنها خصوصیات بارز این دسته از ورق ها نبوده و تنوع بالا در رنگ و اندازه سبب شده که این محصولات در تولید انواع بسیاری محصولات اعم از صنعت خودرو تا لوازم خانگی و مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین به علت اینکه دقت ابعادی در این ورق ها زیاد است در پروژه هایی که نیاز به ایجاد فرمهای ظریف و با دقت بالا دارد مورد استفاده قرار میگیرد. استحکام کششی ورقهای روغنی نیز در مقایسه با ورقهای سیاه بیشتر است و میتوان با اعمال فرم دهی کششی از ورق سرد محصولات زیادی تولید نمود.
شاید بتوان نحوه تولید آسان این ورقها، مخصوصا اگر به صورت پیوسته پس از تولید ورق سیاه باشد را نیز به عنوان یکی از مزیت های این ورق در نظر گرفت.
زیبایی ورق روغنی
به دلیل ظاهر زیبا، این ورق عمدتا در کارهایی که نیاز به ظاهر زیبا دارند مورد استفاده قرار می گیرند. از کاربردهای آن می توان به استفاده در مصالح ساختمانی، بدنه خودرو، لوازم خانگی، ساخت انواع قفسه و پانل ها اشاره کرد. همچنین بزرگ ترین مزیت این محصول مقاومت بالای آن می باشد که سبب کاربرد متنوع آن در صنعت می گردد.
کلام آخر
همانطور که در این مطلب مطالعه کردید ورق روغنی یکی از ورق های بسیار پر کاربرد در دنیای اطراف ما می باشد. در این مطلب ما سعی کردیم این ورق را از ابعاد مختلف برسی کنیم. و ویژگیها و انواع آن، کاربردهای ورق روغنی و…را برای شما بیان کردیم. قیمت ورق روغنی همانند سایر ورق های فولادی به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان شرکت آریا صنعت کرن در ارتباط باشید.