در دنیای اطراف ما وسایل و تجهیزات بسیار زیادی از ورق های فولادی ساخته شده اند. برای ساخت هر وسیله باید از ورق مناسب با آن استفاده کرد. ورق‌‌های فولادی هر کدام ،کاربردها و ویژگی‌های بسیار متفاوتی دارند و هر کدام در قسمت‌های گوناگون صنعت به کار می‌روند. مزایا و معایب انواع ورق، از جمله موارد مهم برای افرادی است که در حوزه‌ی خرید و فروش مقاطع فولادی فعالیت دارند. در این مقاله قصد داریم تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه را برای شما بیان کنیم. پس با ما همراه باشید.
به طور کلی ورق های فولادی انواع مختلفی دارند که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. برای آگاهی بیشتر با انواع ورق های فولادی بر روی این لینک کلیک نمایید.
ورق های فولادی به دلیل مقاومت و کشش خوبی که دارند در صنایع مختلف کاربرد دارند و در انواع مختلفی تولید می شوند. دو ورق فولادی که در بازار بسیار رایج هستند ورق روغنی (سرد) و ورق گالوانیزه هستند. بر اساس نیاز مشتری، هر دو محصول به صورت برشی، فابریک یا رول به بازار عرضه می شوند. اما فقط این شباهت آنها است. آیا با یکدیگر هم تفاوت هایی دارند؟ برای اینکه به بررسی تفاوت های این دو بپردازیم، ابتدا باید با این دو ورق کاملا آشنا شویم. با ما همراه باشید.
ورق روغنی چیست؟
ورق روغنی که در بازار به نام ورق سرد شناخته می شود، قطعه ای فولادی براق است که سطحی صاف داشته و از نوردکاری سرد بدست می آید. دلیل نامگذاری آن هم به همین علت است. اگر دقت کرده باشید، بدنه اکثر خودروها براق و صاف هستند. این همان ورق روغنی است. این محصول از ویژگی های مکانیکی خوبی مانند کشش و مقاومت بالا برخورد است.ورق روغنی بین ضخامت های ۰/۳ تا ۳ میلی متر به بازار عرضه می شود.
مزایای ورق روغنی چیست؟
همه فرآیندهای تولید فولاد بالاتر از دمای تبلور مجدد نیست. به عنوان مثال نوردکاری سرد در دمای اتاق انجام می شود. نورد سرد به فشار زیادی نیاز دارد. به دلیل اینکه ورق سرد در زیر دمای تبلور مجدد دستکاری می شود، یک سری مزایایی دارد که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
مقاومت زیاد.
همانطور که غلتک های نورد، فولاد را در دمای اتاق فشار می دهند، به دلیل سخت شدن کششی، مقاوم تر می شود و شرایط تحمل در شرایط فشار زیاد را دارد.
- سطح صیقلی بهتر
علاوه بر مقاومت زیاد، ورق روغنی سطح صیقلی شده بهتری دارد. سطح این ورق صاف بوده و ناکافی کمتری دارد. این کار نه تنها زیبایی ورق را دو چندان می کند بلکه ورق سرد را برای کاربردهایی مانند ساخت پل ها مناسب می کند.
- تلرانس سخت تر
نوردکاری سرد باعث بالارفتن تلرانس ورق می شود. این دقیقا به چه معناست؟ در فلزکاری، اصطلاح چقرمگی به ضخامت کلی فلز اشاره دارد. نوعا نوردکاری سرد بدون در نظر گرفتن مقاومت، نازک تر است. در نتیجه نوردکاری سرد تلرانس های سفت تری نسبت به دیگر فرآیندهای فولادسازی ارائه می دهد.
- روش های نورد کاری متنوع
روش های متنوعی برای ایجاد فولاد نورد سرد مانند تمام سخت، نیمه سخت و نورد پوسته ای وجود دارد. در بین تمام این روش ها، روش نورد کاری سرد تمام سخت بر بقیه اولویت دارد زیرا تلرانس های سخت تری ارائه می دهد. زمانیکه نوردکاری سرد تمام سخت درست انجام شود، می تواند ضخامت فولاد را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. دیگر فرآیندهای نوردکاری سرد نیز می تواند ضخامت فولاد را کاهش دهد ولی به اندازه نوردکاری تمام سخت کارآمد نیستند.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که با روکش ضد زنگ پوشیده شده است. جنس این روکش از فلز روی است و به دلیل همین روکش مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. از این رو قیمت ورق گالوانیزه نسبت به ورق روغنی کمی بیشتر است. این ورق کاربردهای زیادی مانند لوازم خانه و آشپزخانه، مخازن، سوله، خودرو و غیره دارد.
مزایای ورق گالوانیزه چیست؟
همانطور که قبلا گفته شد، ورق گالوانیزه به دلیل روکش روی از مقاومت زیادی در برابر رطوبت و خوردگی برخوردار است. اما دقیقا این روکش روی چه مزایایی برای ورق به همراه دارد؟ در زیر آنها را بررسی می کنیم.
- طول عمر زیاد
طول عمر پوشش های گالوانیزه در اعضای سازه که گالوانیزه شده اند ۵۰ سال بیشتر است. میزان آهنی که به طور طبیعی در فولاد ورق یافت می شود بسیار در برابر زنگ‌زدگی و فرم های دیگر خوردگی آسیب پذیر است ولی گالوانیزاسیون به عنوان یک بافر عمل کرده و از واکنش آهن با اکسیژن جلوگیری می کند که در نتیجه ورق را از زنگ زدگی محافظت می کند.
- روکش سخت
کوتینگ یا روکش دهی سخت این ورق، ساختار متالورژی منحصر به فردی دارد که مقاومت بسیار زیادی در برابر صدمات مکانیکی ساخت و ساز و باربری دارد.
- راحتی در بازرسی
روکش گالوانیزه حتی با چشم غیرمسلح هم قابل تشخیص است و به راحتی می توان از آزمایش غیر مخرب ساده هم ضخامت آن را بررسی کرد.
تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه
و اما می رویم به سراغ اصل مطلب یعنی بررسی تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه. تفاوت این دو محصول را می توان از جهات مختلفی مانند روش تولید، استاندارد، میزان مقاومت، ویژگی های مکانیکی و نوع کاربرد بررسی کرد. در زیر آنها را توضیح خواهیم داد.
تفاوت از نظر روش تولید
روش تولید ورق سرد به دو صورت است: برش رول های نورد سرد و نوردکاری سرد معکوس. در روش اول با استفاده از دستگاه برش مرکب به ضخامت های استاندارد بریده شده و سپس صاف می شوند. در روش دوم، از نورد گرم به عنوان ماده خام استفاده می شود. سپس ورق ها اسیدشویی شده و زمانیکه هنوز سرد هستند بوسیله دستگاه های نورد نازک می شوند.
در مقابل، ورق گالوانیزه به روش گالوانیزاسیون بدست می آید. در این روش، ورق فولادی در یک حوضچه روی مذاب (تقریبا ۳۶۰ درجه) قرار گرفته و سپس به آرامی سرد می شود. پس از آن ورق صیقلی شده و لحاظ پوشش دهی (کوتینگ) در آزمایشگاه بررسی می شوند.
تفاوت از نظر استاندارد
هر دو محصول طبق استانداردهای ایرانی و بین المللی تولید می شوند، اما تفاوت های جزئی دارند. برای ورق روغنی از استاندارهای اروپایی ۱۰۱۳۰, EN 10268, EN 10209 EN ، استانداردهای آمریکایی ASTM A1008 /1008 AM، استاندارد اوکراینی DSTU 2834 و استانداردهای ملی ایران شماره ۵۷۲۲ و ۵۷۲۳ استفاده می شود که ابعاد و ضخامت های خود را ارائه می دهند. به عنوان مثال استاندارد EN 10130، برای گریدهای فولاد کم کربن DC01, 03, DC04, DC05, DC06DC و DC07 مورد استفاده است که حداقل ضخامت ۰/۳۵ میلی متر دارند.
ورق گالوانیزه در طرف دیگر، توسط استانداردهای ایرانی ۷۵۹۶ و ۷۵۹۷، ASTM A653 آمریکا، EN 10346 اروپا، ۱۰۳۴۶ DSTU EN اوکراین، -۸۰۱۴۹۱۸GOST روسیه و کشورهای حوزه CIC تولید می شود. بر اساس گرید کوتینگ روی، حداقل وزن ماده محافظ ممکن است بین ۹۰ تا ۱۱۰۰ گرم بر متر مربع در هر دو طرف ورق متفاوت باشد. یا در استاندارد GOST R 52246، ضخامت ورق ها بین ۰/۳ تا ۴/۵ تعیین شده است.
تفاوت از لحاظ میزان مقاومت
در مقایسه با ورق روغنی، ورق سرد به دلیل روکش روی مقاومت در برابر خوردگی بهتری دارد. همچنین ورق روغنی گالوانیزه اگر دچار خراش شود، باز هم در برابر خوردگی مقاومت نشان می دهد. مقاومت کششی ورق گالوانیزه بین ۵۱۰ تا ۶۰۰ است در حالیکه مقاومت کششی ورق روغنی بسته به نوع ورق(st13,st12وst14) بین ۲۷۰ تا ۴۱۰ مگاپاسکال است.
تفاوت از لحاظ ویژگی های مکانیکی
هرمحصول فولادی یکی سری ویژگی مکانیکی مانند مقاومت کششی، ماژول برشی و غیره دارد که در استانداردهای ارائه شده است. به عنوان مثال، ماژول برشی ورق گالوانیزه۵۲۵ ASTM A برابر با ۸۰ است درحالیکه ماژول برشی ورق سرد AISI 1020 برابر با ۷۲ است. ماژول الاستیسیته ورق سرد AISI 1020 برابر با ۱۸۰ بوده ولی ورق گالوانیزه۲۵۲ ASTM A برابر با ۲۰۰ است.
طول عمر
یکی دیگر از تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه این است که ، طبق تحقیقات انجام شده به دلیل وجود روکش روی، عمر ورق گالوانیزه حتی تا ۵۰ سال هم پبش بینی می شود. فلز روی پتانسیل اکسیداسیون شدن کمتری نسبت به آهن دارد به این معنی که از آهن در برابر خوردگی محافظت می کند و طول عمر آن را افزایش می دهد. در مقابل، طول عمر ورق روغنی تا ۱۱ سال است.
کلام آخر
ورق روغنی و ورق گالوانیزه دو محصول پرکاربرد در صنایع مختلف مانند خودرو سازی، ساختمان سازی، مخازن و غیره دارد که تفاوت های بالقوه ای دارند. تفاوت های این دو محصول از نظر ویژگی های مکانیکی، استانداردهای مورد استفاده، مقاومت و حتی ظاهر بررسی می شوند. با وجود اینکه این دو ورق تفاوت های زیادی دارند ولی باز هم برای خرید ورق گالوانیزه یا روغنی باید به متخصص مراجعه کرد. کارشناسان مجرب ما در آریا صنعت کرن آماده پاسخگویی و راهنمایی شما عزیزان در هر مرحله خرید هستند. به امید اینکه بتوانید محصول مورد نظر خود را با دقت پیدا کنید.